Thời điểm cuối năm, Tết Nguyên đán đang cận kề, hoạt động sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của người dân trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết, tuy nhiên điều đó cũng dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ cao. Theo cơ quan chuyên môn nhận định, những vụ cháy có xu hướng xảy ra vào khoảng thời gian đêm tối, rạng sáng, khoảng thời gian này người dân ít cảnh giác nhất nên khó phát hiện cháy ngay tại "thời điểm vàng", tức khoảng 3 đến 5 phút khi ngọn lửa mới phát sinh.
Những ngày cận Tết, mọi hoạt động sinh hoạt, sản xuất kinh doanh, vui chơi giải trí đều gia tăng, không khí đón năm mới tràn ngập khắp nơi, tuy nhiên đây cũng là thời điểm trong năm mà người dân càng phải nâng cao cảnh giác, đề phòng nguy cơ cháy nổ. Thời tiết mùa Đông, nhiệt độ thường giảm sâu, dẫn đến gia tăng nhu cầu sử dụng những thiết bị điện công suất lớn, như: đèn sưởi, quạt sưởi, bình nóng lạnh,...do thiết bị này thường được sử dụng liên tục, để qua đêm nên tiêu thụ một lượng lớn điện. Lượng điện sinh hoạt hằng ngày tăng, kết hợp với lượng điện tiêu thụ tại các cơ sở sản xuất tăng ca, tăng thiết bị sản xuất để phục vụ dịp Tết Nguyên đán trong khi hệ thống cơ sở hạ tầng điện không thay đổi dễ dẫn đến quá tải, chập, cháy hệ thống điện. Bên cạnh đó, nhu cầu đốt vàng mã, thắp hương của người dân nhiều hơn cũng là một nguyên nhân khiến tình hình cháy nổ dịp cuối năm có xu hướng tăng. Tập tục đốt vàng mã, thắp hương thờ cúng tổ tiên đã là một phần không thể thiếu vào mỗi dịp lễ, Tết, là một nét đẹp tâm linh của người dân Việt Nam, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây cháy.
Vào thời điểm này, các hộ gia đình kết hợp kinh doanh, nhà vừa là nơi để ở, lại cũng chính là kho để trữ hàng hoá. Thời gian cận Tết, các tiểu thương, chủ cửa hàng lại tập trung nhập hàng, tích trữ hàng hóa để phục vụ nhu cầu mua sắm tăng mạnh của người dân. Do đó không chỉ làm tăng nguy cơ xảy ra cháy mà còn gây cản trở việc thoát hiểm của người dân khi có sự cố xảy ra. Những lối thoát hiểm được khuyến cáo khi xảy ra hoả hoạn thường là ban công, tầng thượng nhưng đối với một số hộ dân, đặc biệt tại khu chợ Tết, khu dân cư kinh doanh, những cửa hàng bán đồ trang trí thì những lối thoát hiểm đó lại bị bó hẹp bởi việc sắp xếp hàng hoá và trang trí lắp thêm đèn chiếu sáng lớn để chào đón năm mới.Trên thực tế, nạn nhân của các vụ hoả hoạn thường tử vong do không thoát nạn được ra ngoài, bị ngạt khí, nên việc đảm bảo lối thoát hiểm thông thoáng cũng là một vấn đề rất quan trọng trong công tác PCCC.
Có thể khẳng định với những nguyên nhân dẫn đến cháy nổ có xu hướng tăng mạnh vào dịp cận Tết, bên cạnh đó thực tế cho thấy nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ cháy, nổ là do sự chủ quan, thiếu ý thức của một số người dân trong công tác phòng chống cháy, nổ; đặc biệt tại các khu vực đông dân cư, các khu nhà cho thuê trọ, khu vực chợ, các cơ sở kinh doanh với nhu cầu sử dụng điện, chất đốt cao… dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ là rất lớn. Trong đó, cháy nổ do chập điện, sử dụng gas, chất đốt không an toàn là những nguyên nhân hàng đầu.
Trước tình hình hoả hoạn diễn biến phức tạp, Tết Nguyên đán đang cận kề, lực lượng chức năng Công an từ huyện đến cấp xã đã tăng cường công tác kiểm tra PCCC trên địa bàn, nhất là các cơ sở có nguy cơ cháy nổ cao, khu dân cư, đồng thời tăng cường tuyên truyền PCCC tới người dân, cơ quan, tổ chức để nâng cao kỹ năng phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm, …Nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn các vụ tai nạn cháy, nổ xảy ra, giảm thiểu đến mức thấp nhất số vụ cháy và thiệt hại về tính mạng, tài sản của người dân, nhất là thời điểm trước, trong và sau tết Nguyên đán Ất tỵ. Công an huyện Thanh Liêm khuyến cáo mỗi gia đình, cá nhân cần thực hiện tốt các quy định về phòng cháy, chữa cháy sau:
Một là: Thường xuyên kiểm tra nơi để đồ dùng, đồ chơi và các vật liệu khác có khả năng cháy, phải để cách xa nơi đun nấu và các nguồn nhiệt khác.
Hai là: Thiết kế, lắp đặt bảo đảm đủ công suất cấp cho các thiết bị sử dụng, có thiết bị đóng, ngắt, bảo vệ (cầu dao, cầu chì, aptomat...) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng và thiết bị tiêu thụ điện có công suất lớn (điều hòa, bình nóng lạnh...), cầu dao, aptomat nên lắp đặt tại vị trí thuận tiện cho việc ngắt điện.
- Bố trí tách biệt hệ thống điện của khu vực sản xuất, kinh doanh với các khu vực khác của nhà. Kiểm tra hệ thống điện, khắc phục các hỏng hóc có nguy cơ dẫn đến chạm chập, ngắt mạch điện. Các dây dẫn vỏ cách điện bị lão hóa, rạn nứt phải được thay thế; các mối nối trên dây dẫn điện phải được siết chặt; các thiết bị điện lắp đặt trong nhà phải đảm bảo an toàn.
Ba là: Thường xuyên kiểm tra hệ thống bếp gas, cần tắt bếp và đóng van bình gas khi không sử dụng; thường xuyên kiểm tra ống dẫn gas, van khóa, van an toàn để kịp thời thay thế khi bị hư hỏng. Vị trí đặt bình gas, bếp gas cần bảo đảm thông thoáng và không để gần các thiết bị điện, thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt; nên lắp đặt đầu báo dò khí gas tại khu vực đặt bình gas, bếp gas. Khi phát hiện có rò rỉ gas, hoặc ngửi thấy mùi gas tuyệt đối không bật bộ phận đánh lửa của bếp, không bật công tắc điện, đèn hay bất cứ dụng cụ thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt nào.
Bốn là: Kiểm tra an toàn PCCC tại nơi thờ cúng, khoảng cách từ ngọn hương đèn phải cách trần tối thiểu là 0,5m. Không để các đồ vật dễ cháy như hương, đèn, vàng mã sát nơi đốt hương, đèn; khi thắp hương, đèn, đốt vàng mã phải có người trông coi, không nên thắp đèn hương, nến, đèn cầy khi đi ngủ hoặc không có người ở nhà.
Năm là: Thực hiện việc bảo quản, sắp xếp đồ dùng trong gia đình ngăn nắp, đúng quy định, không lấn chiếm lối thoát nạn. Không dự trữ xăng, dầu, cồn trong nhà khi không cần thiết. Đối với các gia đình sử dụng xe điện ( xe đạp điện, máy điện…) cần chú ý không sạc pin qua đêm, không sạc quá 8 giờ liên tục; ngừng sạc điện trước khi ra khỏi nhà hoặc đi ngủ, tuyệt đối không sạc qua đêm và khi không có người lớn ở nhà.
Sáu là: Dự kiến các tình huống thoát nạn khi có sự cố cháy, nổ xảy ra, trang bị các dụng cụ trữ nước như xô, thùng, vừa phục vụ sinh hoạt hàng ngày vừa phục vụ chữa cháy khi cần thiết, các gia đình cần trang bị thêm các bình chữa cháy xách tay để phục vụ chữa cháy, lắp đặt hệ thống cảnh báo cháy sớm. Khi phát hiện có cháy, nổ phải bình tĩnh hô hoán cho mọi người cùng biết, nhanh chóng sử dụng các dụng cụ chữa cháy đã được trang bị để khống chế đám cháy, đồng thời phải báo ngay cho lực lượng Cảnh sát PCCC qua số điện thoại 114 hoặc chính quyền, Công an xã, thị trấn nơi gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.
Vui Xuân mới không quên nhiệm vụ, để đón Tết vui vẻ, an toàn, mỗi người dân cần nghiêm túc thực hiện các quy định về phòng, chống các loại pháo, vũ khí, vật liệu nổ; thường xuyên tuyên truyền tới gia đình, bạn bè và quần chúng nhân dân cùng thực hiện là góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, vì bình yên và hạnh phúc của nhân dân, xây dựng đời sống văn hóa, mừng Đảng, mừng Xuân, đón mừng năm mới và mùa lễ hội Xuân vui tươi, lành mạnh, an toàn và tiết kiệm.
